2009, External research report De ambassadeur van de digiborden van basisschool de Arabesk wilde weten in hoeverre de inzet van het digibord voor zelfstandig groepswerk ter vervanging van de normale verlengde instructie rekenen effectief is. Voor u ligt het antwoord op deze vraag in de vorm van een onderzoeksrapportage. In het onderzoek hebben we niet alleen gekeken naar de effecten van het werken aan het digibord op de leerlingen aan het digibord, ook hebben we gekeken naar de effecten op de andere leerlingen in de klas.
2018, Article / Letter to editor (Tijdschrift voor Lerarenopleiders, vol. 39, iss. 3, (2018), pp. 49-61)‘Samen in de school opleiden’ is een ingeburgerde praktijk in Nederlandse lerarenopleidingen. In het samenwerkingsverband Samen Opleiden in de regio Arnhem Nijmegen werken instituutsopleiders en schoolopleiders - samen met aanstaande leraren- aan opleiden, professionalisering én de pedagogisch-didactische schoolontwikkeling in opleidingsscholen. Dit vraagt van instituutsopleiders dat zij als ‘boundary crossers’ opereren op het snijvlak tussen de twee professionele werelden van opleidingsinstituut en opleidingsscholen. In deze nieuwe rol worden instituutsopleiders geacht samen met de schoolopleiders vraagarticulatie in het team rond ontwikkelthemas te begeleiden en hierin ruimte te bieden voor individuele ontwikkelvraagstukken van (aanstaande) leraren. Om Instituutsopleiders te ondersteunen in dit complexe begeleidingsproces van vraagarticulatie, is in 2016-2017 ‘het scenario voor de begeleiding van vraaggestuurd samenwerken’ geïntroduceerd als begeleidingsmethodiek. Flankerend onderzoek heeft verkend in welke mate werken met dit scenario ondersteuning biedt voor de rolopvatting en roluitvoer van instituutsopleiders als procesbegeleiders van vraagarticulatie in de opleidingsschool. De resultaten tonen dat het scenario een constructieve bijdrage kan leveren aan de procesbegeleiding van vraagarticulatie, en instituutsopleiders een referentiekader kan bieden om onderling de professionele dialoog over hun rol als boundary crossers aan te gaan.
2018, Article / Letter to editor (Teaching and Teacher Education, vol. 70, (2018), pp. 12-23)Teacher educators play an important role in preparing student teachers to integrate technology into their classrooms. This article presents an overview of research literature on teacher educators competences in preparing their students to teach with technology. A literature search yielded 26 relevant research articles. Four domains of competence were identified: technology competences, competences for pedagogical and educational technology use, beliefs about teaching and learning and competences in professional learning. The literature focuses on teacher educators’ competences in using technology for teaching. Research on the competences that teacher educators need and have as second-order teachers is lacking. Recommendations for future research are discussed.
2012, External research report Dit paper beschrijft het eerste deel van een promotieonderzoek (1) naar de bijdrage van E-PeerFeedback aan het verbeteren van reflectie door HBO-studenten binnen Virtual Action Learning. Doel is eerst het ontwikkelen van een instrument om de reflectieve kwaliteit van E-Peerfeedback te meten. Reflectieve kwaliteit van feedback vatten we op als de kwaliteit van de redenering. Een redenering omvat een verklaring. Uit het onderzoek is gebleken dat in minder dan 40% van de E-PeerFeedback géén sprake is van een expliciete redenering. De reflectieve kwaliteit van de E-PeerFeedback zou hoger zijn als studenten zorgen voor redeneringen met een door theorie onderbouwde verklaring.
2015, Article / Letter to editor (Thema uitgave open en online onderwijs, vol. januari 20, iss. 5, (2015), pp. 14-20)Deze quickscan open textbooks is uitgevoerd in opdracht van SURFnet ter voorbereiding van het seminar over open textbooks op 26 november 2015. Het is nadrukkelijk een quickscan, de beschikbare tijd om literatuur te verzamelen en te beoordelen rond open textbooks was begrensd. Deze quickscan heeft als onderzoeksvraag: “Wat zijn de, in het bijzonder onderwijskundige, ervaren voordelen van open textbooks en wat zijn de bijbehorende condities?” Eerst wordt stilgestaan bij de vraag wat open textbooks zijn. Daarna worden voordelen van open textbooks, zoals in de literatuur gevonden, toegelicht. Vervolgens worden didactische voordelen en nadelen van open textbooks besproken. Voor het tweede deel van de onderzoeksvraag “wat zijn de bijbehorende condities?”, is gekeken naar aandachtspunten die genoemd worden in de literatuur met betrekking tot de ontwikkeling, adoptie en het stimuleren van het gebruik van open textbooks.
2014, External research report De basis voor de professionaliseringsaanpak die in dit document wordt beschreven, is het
lerarenopleidersprofiel voor leren en lesgeven met ict. Hierin staan de benodigde vaardigheden,
attitudes en competenties waarover lerarenopleiders moeten beschikken om studenten op te leiden tot
startbekwame leraren op het gebied van leren en lesgeven met ict.
Het opleidersprofiel is gebaseerd op de eindkwalificaties voor startbekwame leraren zoals
ontwikkeld door het iXperium/CoE. Tevens is gekeken naar de rol die een lerarenopleider heeft. In de
beroepsstandaard voor lerarenopleiders (VELON, 2012) wordt aangegeven dat lerarenopleiders in hun
onderwijs een drieslag moeten maken. Zij moeten een verbinding leggen tussen het leren van leerlingen,
het leren van aanstaande leraren en het eigen leren. Murray gebruikt daarvoor de termen eerste- en
tweede-orde-onderwijzen (Murray & Male, 2005). Eerste-orde-leraren werken met leerlingen, tweedeorde-
leraren werken met (aanstaande) leraren die met leerlingen gaan werken. Per niveau is er in het
profiel een onderscheid gemaakt in wat lerarenopleiders moeten kunnen en kennen om studenten op te
leiden tot startbekwame leraren die kunnen leren en lesgeven met ict.
2015, External research report Veranderingen in de samenleving zoals mondialisering, globalisering en technologische ontwikkelingen
stellen andere, hogere eisen aan de toekomstige generatie (o.a. Ministerie van OCW, 2015; Onderwijsraad,
2014). Het onderwijs heeft tot taak leerlingen hierop voor te bereiden en hen toe te rusten met
21ste-eeuwse competenties. Ict-geletterdheid is één van deze competenties. Deze competentie is nodig
voor een leven lang leren. Dat wil zeggen, voor actief burgerschap, deelname aan het sociale verkeer en
inzetbaarheid op de arbeidsmarkt in een kennismaatschappij (European Commission, 2012).
Onderwijsorganisaties staan voor de uitdaging na te denken over de manier waarop het leren plaats
moet vinden in het licht van de 21ste eeuw. Ze zullen moeten inspelen op technologische ontwikkelingen
en de consequenties hiervan voor het onderwijs. Hierdoor zal een school continu bezig moeten zijn
met innovatie en ontwikkeling ten behoeve van de kwaliteit en actualiteit van onderwijzen en leren. De
schoolleider speelt hierin een cruciale rol (Fullan, 2001). Hij heeft een spilfunctie in het op gang brengen
en houden van schoolontwikkeling (Dinham, 2005; Fullan, 2003) en van het leren op alle niveaus in de
school (Andersen & Kruger, 2012). De schoolleider heeft namelijk zicht op specifieke schoolfactoren,
zoals teamsamenstelling en het onderwijsconcept, en kan schakelen tussen micro- en mesoniveau
(Tondeur, Van Keer, Van Braak, & Valcke, 2008). Uit onderzoek blijkt dat de kwaliteit van de schoolleider
de kwaliteit van de lessen sterk beïnvloedt (Robinson, Lloyd, & Rowe, 2008).
2014, External research report Maatschappelijke ontwikkelingen stellen scholen en leraren voor nieuwe uitdagingen. Het onderwijs wordt geconfronteerd met de uitdaging om jongeren voor te bereiden op een snel veranderende samenleving die nieuwe en hogere eisen aan deelname stelt dan voorheen. Ict-geletterdheid is de onderlegger voor de competenties die de 21ste-eeuwse samenleving vraagt. Tegelijkertijd neemt de diversiteit in het onderwijs steeds verder toe en wordt een beroep gedaan op het onderwijs om maatwerk te realiseren in flexibele onderwijstrajecten. Inzet van ict is onmisbaar voor het bieden van het benodigde maatwerk, maar blijft nog sterk onderbenut. Deze maatschappelijke en onderwijskundige ontwikkelingen vragen om een andere organisatie van het onderwijs, een andere, complexere rol van de leraar en vragen ook andere competenties van leraren en hun opleiders.
2014, External research report Maatschappelijke ontwikkelingen stellen scholen en leraren voor nieuwe uitdagingen. Het onderwijs
wordt geconfronteerd met de uitdaging om jongeren voor te bereiden op een snel veranderende
samenleving die nieuwe en hogere eisen aan deelname stelt dan voorheen. Ict-geletterdheid is de
onderlegger voor de competenties die de 21ste-eeuwse samenleving vraagt. Tegelijkertijd neemt de
diversiteit in het onderwijs steeds verder toe en wordt een beroep gedaan op het onderwijs om maatwerk
te realiseren in flexibele onderwijstrajecten. Inzet van ict is onmisbaar voor het bieden van het benodigde
maatwerk, maar blijft nog sterk onderbenut. Deze maatschappelijke en onderwijskundige ontwikkelingen
vragen om een andere organisatie van het onderwijs, een andere, complexere rol van de leraar en vragen
ook van leraren en hun opleiders andere competenties.
2009, External research report Onderzoeksverslag van een deel van de ‘Grote Reis naar meer Vraagsturing’ van een basisschool in het schooljaar 2007-2008. De school wilde haar onderwijs verschuiven van onderzoekend naar vraaggestuurd leren, maar had de zorg hoe de leerstof in deze vrijheid te borgen.
2012, External research report Mindmapping is een manier om relaties tussen begrippen grafisch zichtbaar te maken. De maker van een mindmap tekent vanuit een centraal begrip vertakkingen waarop sleutelbegrippen staan. Ondergeschikte begrippen krijgen een plaats op de subtakken. Kleuren accentueren de samenhang tussen de begrippen op takken. Afbeeldingen verhelderen de betekenis van de begrippen. Mindmaps kunnen op papier of op de computer worden gemaakt. In het laatste geval spreken we van digitaal mindmappen (DMM). De waarde van digitaal mindmappen voor leren en motivatie van leerlingen en leerkrachten is nog onbekend. Dit onderzoek is gericht op het vaststellen van deze waarde door te kiezen voor een onderzoeksopzet waarbij effecten van papieren mindmapping worden vergeleken met effecten van DMM binnen een vraaggestuurd leerarrangement. De verwachting is dat DMM door flexibiliteit in gebruik, positieve effecten heeft op leerlingen in termen van motivatie, dieper leren en leerstofbeheersing.
2015, External research report iXperium/Centre of Expertise Leren met ict (CoE) onderzoekt bij verschillende doelgroepen in het onderwijs de competenties van opleiders, leraren en studenten op het gebied van leren en lesgeven met ict. Dergelijk onderzoek kan de basis zijn voor onder meer een gericht en gevarieerd professionaliseringsplan dat in samenwerking met het iXperium/CoE kan worden uitgewerkt. Notre Dame des Anges heeft behoefte aan inzicht in de huidige stand van zaken wat betreft competenties van de leraren op het gebied van ict-geletterdheid en het inzetten van ict in het kader van differentiatie en recht doen aan verschillen.
2015, External research report iXperium/Centre of Expertise Leren met ict (CoE) onderzoekt bij verschillende doelgroepen in het onderwijs de competenties van opleiders, leraren en studenten op het gebied van leren en lesgeven met ict. Dergelijk onderzoek kan de basis zijn voor onder meer een gericht en gevarieerd professionaliseringsplan dat in samenwerking met het iXperium/CoE kan worden uitgewerkt. Het Commanderij College heeft behoefte aan inzicht in de huidige stand van zaken wat betreft competenties van de leraren op het gebied van ict-geletterdheid en het inzetten van ict in het kader van differentiatie en recht doen aan verschillen. Welke competenties precies nodig zijn om te leren en les te geven met ict, is onlangs vastgelegd in de Eindkwalificaties voor Leren en lesgeven met ict voor startbekwame leraren po, vo en mbo van de lerarenopleidingen van de HAN (iXperium/Centre of Expertise Leren met ict, 2014). Deze eindkwalificaties zijn dekkend voor de Kennisbasis ICT (ADEF, 2013) en gelden niet alleen voor aanstaande leraren, maar zijn ook van toepassing op zittende leraren. In de eindkwalificatiestructuur wordt een aantal competentiedomeinen onderscheiden die van belang zijn voor de mate waarin leren en lesgeven met ict vorm krijgt in het onderwijs, te weten ict-geletterdheid, pedagogisch-didactische ict-vaardigheden, de visie op onderwijs en competenties om te leren en te innoveren. In figuur 1.1 wordt het theoretische model grafisch weergegeven.